Kettir og grasát. 

Að kettir borði gras er hegðun sem hefur fylgt þeim í þúsundir ára. Hegðun sem líklega er rótgróin í þróunarsögu þeirra, allt frá því að villikettir neyttu bráðar í heilu lagi (og plöntur). Þótt nútíma heimiliskettir þurfi ekki lengur að borða gras af sömu ástæðum, þá er eðlishvötin enn til staðar. Helsti þróunarlegi drifkraftur þessarar hegðunar er talinn tengjast sníkjudýrum hjá villiköttum í fortíðinni. Þar sem villikettir neyttu dýra sem gátu borið sníkjudýr í meltingarvegi sínum, gæti grasát hafa hjálpað þeim að losna við þessi sníkjudýr.

Ávinningur fyrir ketti af því að borða gras:

Eðlishvöt til sníkjudýraeyðingar: Þó að sníkjudýr séu miklu sjaldgæfari hjá heimilisköttum í dag, er hegðunin við að borða gras til að hreinsa meltingarkerfið enn til staðar sem eðlishvöt.

Meltingaraðstoð: Gras inniheldur trefjar sem geta hjálpað til við að örva meltingarkerfi katta. Það getur hjálpað við hægðalosun og hreinsað úrgangsefni, sérstaklega þegar kettir hafa innbyrt hár eða feld við sífelldan sjálfsþvott.

Jákvæður ógleðivaldur:  Sumir kettir kasta upp eftir að hafa borðað gras, sem gæti verið leið líkamans til að losa sig við ómeltanleg efni, eins og hár eða bein, áður en það veldur skaða. Þessi uppköst geta verið náttúrulegt varnarkerfi til að vernda gegn eituráhrifum eða hindrunum í meltingarvegi.

Næringaruppbót: Gras inniheldur nokkur næringarefni sem geta haft jákvæð áhrif á ketti, eins og fólínsýru, sem er mikilvæg fyrir að viðhalda heilbrigðu blóði. Það er mögulegt að kettir borði gras ósjálfrátt til að bæta við sig ákveðnum næringarefnum sem mataræðið skortir.

Ókostir grasáts fyrir ketti:

Uppköst: Þó að uppköst geti hjálpað köttum að losa óæskileg efni, geta ítrekuð uppköst vegna grassáts verið óþægileg fyrir þá og merki um möguleg meltingarvandamál.

Hugsanleg eiturefni: Gras, sérstaklega á þéttbýlum svæðum, getur verið úðað með eiturefnum eða áburði sem gætu verið hættuleg köttum. Að borða mengað gras getur leitt til eitrunar.

Köfnunarhætta: Löng grasstrá geta valdið köfnun eða festst í nefholi, sem getur leitt til óþæginda og jafnvel krafist inngrips dýralæknis.

Misskilningur á veikindum: Kattaeigendur geta misskilið það að köttur kasti oft upp vegna grassáts sem merki um veikindi: sem getur leitt til ónauðsynlegra meðferða eða áhyggna.

Rannsóknarniðurstöður:

Rannsókn frá 2019, gerð við University of California(Davis), skoðaði plöntuát hjá heimilisköttum og fann að flestir kettir sýndu engin veikindi áður en þeir borðuðu gras. Vísindamennirnir ályktuðu að hegðunin væri minna tengd því að valda uppköstum og meira tengd því að örva meltingarveginn, svipað og hvernig trefjar virka í mataræði manna. Önnur rannsókn birt í Journal of Feline Medicine and Surgery bendir á að yngri kettir borða gras oftar en eldri kettir, sem bendir til þess að hegðunin gæti verið tengd náttúrulegum þróunarlegum eðlishvötum frekar en núverandi matarþörf. Þrátt fyrir að grasáts hegðun hjá heimilisköttum sé að mestu skaðlaus er mikilvægt fyrir eigendur að fylgjast með umhverfinu þar sem kettirnir bíta gras til að tryggja öryggi þeirra.

Ávinningur af heimaræktuðu grasi fyrir ketti:

Öryggi frá eiturefnum og óæskilegum efnum: Með því að rækta gras innandyra útilokar þú hættuna á að kötturinn þinn innbyrði skaðleg eiturefni, áburð eða önnur efni sem eru oft til staðar í grasflötum utandyra eða á plöntum sem eru meðhöndlaðar með eiturefnum. Þetta tryggir öruggt umhverfi fyrir ketti sem bíta gras.

Ríkt af trefjum: Eins og útigras, er heimaræktað gras frábær uppspretta trefja. Það getur hjálpað til við að bæta meltingu og koma í veg fyrir hægðatregðu. Aukin trefjaneysla getur einnig hjálpað við að stjórna hárkúlum, algengu vandamáli hjá köttum sem myndast við mikinn sjálfsþvotts þeirra.

Næringaruppbót: Heimaræktað kattagras, sérstaklega hveitigras, er ríkt af mikilvægum næringarefnum eins og klórófylli, fólínsýru og ýmsum vítamínum (eins og A- og E-vítamíni). Fólínsýra er sérstaklega gagnleg þar sem hún styður efnaskipti kattarins og hjálpar við súrefnisflutning í blóði, sem heldur orku kattarins stöðugri.

Andleg örvun: Innikettir skortir oft umhverfisáreiti sem útikettir hafa. Að veita þeim aðgang að öruggu, heimaræktuðu grasi getur boðið þeim upp á nauðsynlega örvun og vakið með þeim náttúrulegar eðlishvatir þeirra. Það gerir þá virkari og áhugasamari um umhverfið. Að naga gras getur einnig hjálpað til við að draga úr streitu eða leiða hjá inniköttum.

Hjálpar við að losna við hárkúlur: Þar sem innikettir eyða miklum tíma í að þvo sér, þá innbyrða þeir verulegt magn af hári. Gras getur hjálpað til við að kalla fram uppköst á náttúrulegan hátt, sem hjálpar til við að losna við hárkúlur: áður en þær valda hindrunum í meltingarvegi. Þetta er náttúruleg og öruggari leið til að takast á við hárkúlur án lyfja.

Bætir vökvun: Gras inniheldur vatn og þegar kettir tyggja það, neyta þeir hluta af þessum raka, sem getur stuðlað að vökvun þeirra. Þó gras sé ekki megin uppspretta vatns getur hver auka vökvi verið gagnlegur fyrir ketti, sérstaklega þá sem drekka ekki nægilega mikið vatn sjálfir.

Heilsufarslegur ávinningur af heimaræktuðu grasi:

Náttúruleg afeitrun: Gras inniheldur klórófyll, öflugt afeitrunarefni. Klórófyll getur hjálpað til við að hreinsa meltingarkerfið af eiturefnum og hugsanlega hjálpað við að draga úr lykt í munni eða hægðum katta.

Bólgueyðandi eiginleikar: Sumar rannsóknir benda til þess að næringarefnin í grasi, sérstaklega klórófyll og andoxunarefni, gætu haft bólgueyðandi eiginleika. Þetta getur gagnast köttum með væg meltingarvandamál eða bólgur í meltingarvegi.

Þyngdarstjórnun: Trefjarnar í grasi geta einnig stuðlað að mettunartilfinningu, sem getur komið í veg fyrir ofát hjá köttum. Fyrir ketti í yfirþyngd eða kyrrsetuketti getur þessi viðbót trefja hjálpað til við að stjórna mataræðinu og haldið þeim heilbrigðari.

Tannheilsa: Að tyggja gras veitir náttúrulegan núning sem getur hjálpað til við að hreinsa tennur og nudda tannhold, sem stuðlar að betri tannheilsu. Þó það komi ekki í staðinn fyrir reglulega tannhirðu, getur það minnkað myndun tannsteins og tannsýklna með tímanum.

Að rækta gras fyrir ketti:

Heimaræktað kattagras er auðvelt að rækta. Það er hægt að rækta það innandyra í pottum eða litlum bökkum með fræjum eins og hveitigrasi, byggi eða höfrum. Kattagras vex hratt, venjulega innan viku, og krefst lítillar umhirðu. Vertu viss um að nota lífrænan jarðveg og fræ til að forðast efni sem gætu verið skaðleg kettinum þínum. Á heildina litið býður það að rækta kattagras heima upp á örugga, næringarríka og gagnlega lausn fyrir ketti, sem hafa náttúrulega hvöt til að borða gras. Það veitir heilsufarslegan ávinning eins og bætta meltingu, minna af hárkúlum og aukin andleg örvun, allt á meðan eigendur geta verið afslappaðri um öryggi þess sem kötturinn neytir.

Guðmundur Þór Norðdahl.